Krijg je de vraag: wat is de grootste misdaad ooit tegen de mensheid, dan denk je wellicht meteen aan volkerenmoorden, slavernij, uitbuiting,… en je hebt gelijk. Maar er is één grote criminele daad waar wij als zogezegd ontwikkelde Westerlingen ons nog steeds schuldig aan maken: het professioneel ongelukkig maken van de gehele bevolking, met als excuus dat het de economie doet draaien.

Ooit was er schaarste en kwam de ijzermarchand langs om je te betalen voor oude potten en pannen. Een doorsnee mens kon alle kleren die hij bezat in één valiesje steken. Ieder materieel bezit was ooit van onschatbare waarde, men ging er onmenselijk zorgvuldig mee om. Nu smijten we ermee. We doen jobs die we haten om spullen te kopen die we niet nodig hebben. We doen overuren om de garagebox te huren om ons teveel aan spullen op te bergen. Niet alleen kantoormensen, maar zelfs schoolkinderen worden reeds geconfronteerd met de modeshow van de dag, je draagt toch niet tweemaal hetzelfde?

We doen jobs die we haten om spullen te kopen die we niet nodig hebben.

Al bij al hebben we misschien wel het recht om onszelf en onze eigen maatschappij ziek te maken met deze wantoestanden, maar het is niet oké dat we dit grotendeels doen ten koste van het milieu en twee-dollar-per-dag-kindarbeiders. Terwijl op Zwarte Vrijdag hordes mensen elkaar opzij duwen om één of ander item te kopen dat hen een halve dag hun gevoel van nutteloosheid doet vergeten, worden er duizenden bomen gekapt voor domme wegwerphaarborstels, olie gepompt die dorpen en natuurgebieden verwoest en bezwijken er mensen onder de werkdruk en toxische stoffen.

Het hele jaar is een aaneenschakeling van consumentenhoogtepunten, van kerst tot sinterklaas, gecreëerd door behoefte-createurs of beter, professionele ongelukkigmakers: de reclame industrie. Ooit was er een dag dat de basisbehoeften van de meeste Westerlingen waren ingevuld en ze min of meer tevreden waren. Tevredenheid is de grootste vijand van economische groei, van onze maatschappij, alles zou dreigen in duigen te vallen.

Laat een diep gelukkig mens zich laten verleiden tot het kopen van miljoenen afslankmiddels, botox, nieuwe foodhypes, te veel paar schoenen, parfumflesjes, wekelijks obsessieve aankopen op Wish.com? Misschien sporadisch eens. Een diep gelukkig mens is tevreden met het noodzakelijke en af en toe een kleine attentie.

De reclame industrie vindt tevredenheid een slecht idee en doet bewust campagnes om mensen ontevreden te maken, ze maakt zich schuldig aan het opzettelijk ongelukkig maken van de mensheid, omdat ongelukkigere mensen meer kopen. Ken je een grotere misdaad dan dit?

Een gelukkig mens is tevreden met het noodzakelijke en af en toe een kleine attentie.

Dat deze overdreven consumptie ons ongelukkig maakt en ons in een vicieuze cirkel duwt is al meerdere malen aangetoond. Het is tijd dat er van bovenaf iets gedaan wordt aan auto’s die nu geen €20.000 meer kosten maar €300 per maand, aan het in stand houden van de import van goedkope brol uit Azië om het een jaar later als vuilnis terug te sturen, of in België te verbranden. De tijd van planned obsolescence en wegwerpconsumptiegoederen is passé. We moeten naar een systeem waar producten met Life Long Guarantee aangemoedigd worden, er zelfs belastingsvermindering op wordt gegeven en dit even toegankelijk wordt gemaakt voor minderbedeelden.

Verschenen in MO* Magazine op 6 December 2018