Een groot deel van de mensheid vult zijn dagelijkse denkruimte helaas met negatieve gedachten. Of je nu rechts of links bent, tegen buitenlanders bent of CO2, het zijn zwartgallige hoofdwormpjes die constant gevoed worden en je hersenen weten te koloniseren.

De wereld staat nooit stil. Veranderingen zijn er al altijd geweest en zullen wellicht altijd blijven bestaan. Doorheen de menselijke geschiedenis is er nooit een tijd geweest zonder uitdagingen of een reden om bang te zijn voor de toekomst. Zijn deze klimaatveranderingen de grootste crisis die we ooit gekend hebben? Misschien wel. Het zorgt sowieso voor voldoende stof om ons zorgen over te maken, en ons zorgen maken is nooit een goed idee.

We zitten op de Titanic 2.0 die tegen een zeldzame ijsschots gevaren is.

We zitten op de Titanic 2.0 die tegen een zeldzame ijsschots gevaren is. De kans dat het schip zinkt is reëel. Als dit daadwerkelijk zo zou zijn, zal een groot deel van de passagiers niet sterven doordat het schip zinkt, maar omdat ze onderaan opgesloten zitten in het slavendek en hun schamele kajuiten het eerste zullen onderstromen. Voor de cruise-verdieping-bewoners hangen de reddingsloepen al klaar en de helikopter motoren ronken al voor de VIP’s. Of er een veilige oever dichtbij is, is een andere vraag.

Wat is nu de beste ingesteldheid in tijden van een mogelijke end-game? Het vioolkwartet kan overschakelen op een doodtriest repertoire, zich te pletter drinken aan de bar of ze kunnen high-tempo spelen om de boel in gang te steken. Is het nog de moeite om het dek van een zinkend schip te schrobben? Is een schamel schip een reden om ongelukkig te zijn en de moed op te geven?

Een goede huisvader of -moeder blussen hun brandend huis zonder twijfel. Een huis met hier en daar een losse vijs, lekje of een op te lappen dakpan durven we wel eens te negeren. Klimaatveranderingen zijn ons huis nog aan het binnensluipen, in Australië is het huis op vele plaatsen al afgebrand.

Laten we de klimaatbedreiging, die eigenlijk een mens-bedreiging is, beschouwen als een neutraal evenement. De aanmoediging tot panikeren volgens miss Greta is begrijpelijk, we hebben dit misschien wel even nodig om ons wakker te schudden. Eens we door hebben dat we ons op een schip bevinden dat op ramkoers vaart zijn we best chill en bekijken we rustig onze opties. Een deel van de wereldpopulatie heeft simpelweg niet de luxe hier bij stil te staan en een ander deel is hier niet echt bewust van en mag inderdaad eens kortstondig panikeren. Er bestaat ook een bevolkingsgroep die hier bewust van is -misschien zelfs overbewust- en die heeft dikwijls een apocalyptisch wereldbeeld waarin hij of zij blijft hangen.

We zitten middenin de zesde massa-extinctie: miljoenen planten- en diersoorten sterven uit, inclusief de Homo Sapiens. Dit is niets nieuws voor onze planeet, been there, done that. Wat er ook gebeurt, de natuur regenereert, al duurt het duizenden jaren. Of de mens zal regenereren is een andere vraag. Op zich zou het wel belachelijk zijn dat we als eerste diersoort ten onder zouden gaan aan ons eigen succes. We zouden in dit geval blij kunnen zijn met de mooie tijden die we gehad hebben op deze aarde. We zouden zelfs bewust kunnen beslissen dat dit onze laatste generatie is en feesten we tot we er bij vallen. Klinkt cru, maar dit is eigenlijk exact wat de westerling al aan het doen is. We beseffen het gewoon niet, we feesten ons zat en praten er over alsof het een last is.

Feesten is oké en uitgestorven zijn is ook oké, het grootste probleem is de overgangsperiode van feest naar dood.

Feesten is oké en uitgestorven zijn is ook oké, het grootste probleem is de overgangsperiode van feest naar dood. Wij westerlingen zijn het relatief gewoon om dood te gaan in cleane omstandigheden, maar in deze situatie is dit niet meer gegarandeerd. We kunnen dus concluderen dat als we collectieve zelfmoord niet als een optie zien, we beter fixen wat er te fixen valt, dit om een lange lijdensweg te vermijden.

Ons schip heeft al vele gaatjes en zelfs breuken gehad en telkens hebben we ze opgelapt. Meer nog, het heeft de aanleiding gegeven om een mooi deel van onze reuzenkano om te bouwen tot een 5-sterrencruise. Ondanks dat de zelf veroorzaakte klimaatuitdaging al voor veel ellende en leed heeft gezorgd kunnen we die ook dankbaar zijn. Het dwingt ons om problemen die al veel langer aanslepen eindelijk eens op te lossen. Het zorgt zelfs voor een ultimatum.

Laten we de klimaatuitdagingen zien als een reden om eens alle mensenrechten te respecteren wereldwijd en in eigen land, om onze landbouw nog duurzamer te maken, om miljarden bomen aan te planten en om een paradijselijke samenleving te creëren waar geluk centraal staat, voor iedereen. Doemgedachten dienen enkel maar om ons op gang te brengen, niet om permanent met ons mee te slepen. Laat we onze doemgedachten loslaten en onze hoofden vullen met beelden van hoe we willen dat de wereld er uit ziet. Laten we die mooie visies dan vooral ook uitvoeren. Gaan we toch ten onder? Dan doen we het tenminste met een hoopvolle en optimistische ingesteldheid. Dan doen we het in stijl.

Verschenen in MO* Magazine op 6 februari 2020